Wat zijn PFAS-chemicaliën?

Honderden alledaagse producten worden gemaakt met zeer giftige gefluoreerde chemische stoffen, PFAS genaamd. Ze hopen zich op in ons lichaam en worden nooit afgebroken in het milieu. Zeer kleine doses PFAS zijn in verband gebracht met kanker, schade aan de voortplanting en het immuunsysteem, en andere ziekten. Decennialang hebben chemische bedrijven het bewijs van de gezondheidsrisico’s van PFAS in de doofpot gestopt. Vandaag hebben bijna alle Nederlanders, ook pasgeboren baby’s, PFAS in hun bloed, en veel mensen drinken mogelijk water dat met PFAS is verontreinigd. Wat begon als een “wonder van de moderne chemie” is nu een internationale crisis. Mogelijk vraag je je nu “wat is PFAS?” af. Logisch! In dit artikel geven we je het antwoord, terwijl we ook de gezondheidsrisico’s van deze chemicaliën uitleggen.

In 1946 introduceerde DuPont pannen met antiaanbaklaag en een coating van Teflon. Tegenwoordig omvat de familie van gefluoreerde chemicaliën die uit Teflon zijn voortgekomen duizenden antiaanbakmiddelen, vlekafstotende en waterbestendige verbindingen die PFAS worden genoemd, kort voor per- en polyfluoralkylverbindingen. PFAS worden gebruikt in een duizelingwekkende reeks consumentenproducten en commerciële toepassingen. Decennia van intensief gebruik hebben geleid tot verontreiniging van water, bodem en het bloed van mensen en dieren tot in de verste uithoeken van de wereld. PFAS zijn ongelooflijk persistent, breken nooit af in het milieu en blijven jarenlang in ons lichaam aanwezig.

DuPont was de uitvinder van de PFAS-chemicalie, gepatenteerd als Teflon, maar 3M werd de belangrijkste producent ervan. In 2001 brak er een schandaal uit in Parkersburg, W.Va., na de ontdekking van de Teflon-chemicalie in het drinkwater van tienduizenden mensen in de buurt van een DuPont-fabriek. (Het verhaal is gedocumenteerd in de film “The Devil We Know.”) Een collectieve rechtszaak bracht bewijs aan het licht dat DuPont wist dat PFAS gevaarlijk was en het leidingwater had verontreinigd, maar dat het dit niet had verteld aan zijn werknemers, lokale gemeenschappen of milieuambtenaren. De rechtszaak leidde ook tot studies die de chemische stof Teflon in verband brachten met kanker en andere ziekten.

De meest beruchte PFAS-chemicaliën – PFOA, de chemische stof Teflon, en PFOS, een ingrediënt van 3M’s Scotchgard – zijn geleidelijk uit de markt genomen onder druk van de Nederlandse overheid na onthullingen over hun verborgen gevaren. Ze zijn echter mogelijk nog steeds toegestaan in artikelen die in dit land worden ingevoerd. Talrijke studies leggen een verband tussen deze en nauw verwante PFAS-chemicaliën en:

• Kanker van testikels, nieren, lever en alvleesklier.
• Problemen met de voortplanting
• Verzwakte immuniteit bij kinderen
• Laag geboortegewicht
• Verstoring van het endocriene stelsel
• Verhoogd cholesterol
• Gewichtstoename bij kinderen en volwassenen die op dieet zijn

In Nederland bevat het drinkwater kleine hoeveelheden poly- en perfluoralkylstoffen. Desondanks is het gewoon mogelijk om water uit onze kraan te drinken. Wil je de PFAS-chemicaliën toch niet binnen krijgen? Het is een goed idee om het kraanwater te filteren, wat je kunt doen met behulp van een water filter kan. Door dit te gebruiken, weet je zeker dat je geen last krijgt van de negatieve gevolgen van PFAS als je het Nederlandse drinkwater inneemt.